Ugonjwa wa bawasiri na chanzo chake:
Bawasiri, au haemorrhoids kama inavyojulikana kwa lugha ya kiingereza, ni hali inayotokea pale mishipa ya damu inayozunguka anus inapojaa au kuvimba. Hali hii husababisha uvimbe, maumivu, na kuvuja damu wakati wa kujisaidia.
Kuna sababu kadhaa za kusababisha bawasiri, ikiwa ni pamoja na:
- Kuketi kwa muda mrefu: Kuketi kwa muda mrefu bila kusimama au kusimama kwa muda mrefu kunaweza kusababisha shinikizo kwenye eneo la tundu la haja kubwa, na hivyo kusababisha bawasiri.
- Kuharisha au kuvimbiwa: Hali hizi zinaweza kusababisha kuvuja kwa mishipa ya damu kuzunguka anus kwa sababu ya shinikizo kubwa kwenye eneo hilo.
- Uzito uliopita kiasi: Unene kupita kiasi au kuongezeka kwa uzito mara nyingi husababisha shinikizo kwenye eneo la tundu la haja kubwa, na hivyo kusababisha bawasiri.
- Ujauzito: Mimba inaweza kusababisha bawasiri kwa sababu ya shinikizo la ziada kwenye eneo la tundu la haja kubwa.
- Uzee: Mishipa ya damu inayozunguka anus inaweza kuwa dhaifu zaidi kwa wakati, na hivyo kuwa na uwezekano mkubwa wa kuvimba na kusababisha bawasiri.
- Lishe isiyofaa: Lishe yenye ukosefu wa nyuzinyuzi husababisha kuharisha au kuvimbiwa, ambavyo ni sababu zinazosababisha bawasiri.
Dalili za ugonjwa wa bawasiri:
Dalili za ugonjwa wa bawasiri au hemoroidi ni pamoja na:
- Kuvuja damu kwenye njia ya haja kubwa – hii inaweza kuonekana kwenye kinyesi au karatasi ya choo baada ya kutoka haja kubwa.
- Kuhisi maumivu au usumbufu katika eneo la nyuma – hii inaweza kusababishwa na uvimbe uliopo kwenye njia ya haja kubwa.
- Kuwasha au kuchoma kwenye eneo la nyuma – hii inaweza kuwa dalili ya uvimbe ulioambatana na ugonjwa wa bawasiri.
- Uvimbe au uvimbe ndani au karibu na eneo la njia ya haja kubwa.
- Kuhisi kwamba kuna kitu ndani ya njia ya haja kubwa, kama vile kipande cha nyama au kitu kingine.
- Kuhisi kama kuna msukumo wa kujisaidia haja kubwa, hata wakati hakuna chochote cha kujisaidia.
Madhara ya ugonjwa wa bawasiri yanaweza kujumuisha:
- Maumivu: Baadhi ya watu wenye bawasiri wanaweza kuhisi maumivu au usumbufu kwenye eneo la tundu la haja kubwa au rectum, hasa wakati wa kujisaidia au kujaribu kusukuma kinyesi.
- Kutoka damu: Bawasiri inaweza kusababisha damu kwenye kinyesi au kwenye karatasi ya choo wakati wa kujisaidia.
- Kuvimba: Bawasiri inaweza kusababisha uvimbe au kuvimba kwenye eneo la tundu la haja kubwa au rectum, na hivyo kusababisha maumivu na usumbufu.
- Kuhisi kujaa au kujikuna: Watu wenye bawasiri wanaweza kuhisi kujaa au kujikuna kwenye eneo la tundu la haja kubwa au rectum.
- Kuendeleza matatizo mengine: Bawasiri inaweza kusababisha matatizo mengine kama vile kuhara, kuvuja kwa mkojo, au kushindwa kujisaidia vizuri.
Hapa kuna baadhi ya hatua unazoweza kuchukua ili kuepuka ugonjwa wa bawasiri:
- Kula chakula chenye nyuzi: Chakula chenye nyuzi nyingi kama matunda, mboga mboga, na nafaka nzima, husaidia kuzuia kufunga choo na hivyo kuzuia uwezekano wa kujikaza wakati wa kujisaidia ambayo inaweza kusababisha bawasiri.
- Kunywa maji ya kutosha: Kuhakikisha unakunywa maji ya kutosha husaidia kulegeza kinyesi na kufanya iwe rahisi kwako kujisaidia.
- Fanya mazoezi: Kufanya mazoezi mara kwa mara husaidia kuimarisha misuli ya mwili wako, ikiwa ni pamoja na misuli ya eneo la pelvic, na hivyo kupunguza hatari ya bawasiri.
- Epuka kujikaza: Jaribu kutokuwa na tabia ya kujikaza wakati wa kujisaidia choo. Hii inaweza kusababisha shinikizo kubwa kwenye mishipa ya damu kwenye eneo lako la tumboni, ambayo inaweza kusababisha bawasiri.
- Usisimame au kukaa kwa muda mrefu: Epuka kusimama au kukaa kwa muda mrefu bila kutembea au kupumzika. Kama inavyofahamika, hii inaweza kusababisha shinikizo kubwa kwenye mishipa ya damu kwenye eneo lako la tumboni, ambayo inaweza kusababisha bawasiri.
- Osha kwa maji safi: Baada ya kujisaidia choo, osha kwa maji safi. Hii inaweza kusaidia kupunguza hatari ya kutokea kwa maambukizi ya eneo lako la tumboni ambayo yanaweza kusababisha bawasiri.
- Tumia muda mfupi kwenye choo: Epuka kusubiri kwa muda mrefu kwenda chooni. Tumia muda mfupi kwenye choo kadri uwezavyo na kama hauna choo cha kufanya, usikae chooni kwa muda mrefu sana.
Kwa ujumla, kuepuka bawasiri kunajumuisha kula vizuri, kunywa maji ya kutosha, kufanya mazoezi, na kuepuka kujikaza wakati wa kujisaidia choo. Unapofuata ushauri huu, unaweza kupunguza hatari ya kujikuta na ugonjwa huu wa bawasiri.